Van de DUOfractie
Het waren onverwacht spannende weken voor de DUO-fractie. Enkele weken geleden is de besluitvorming over zonnepark Zuidvelde namelijk uitgesteld, vanwege twijfels over mogelijke belangenverstrengeling bij gemeenteraadsleden en collegeleden die ook lid zijn van de lokale Energiecoöperatie Noordseveld (ECN). Mogen zij wel of niet meepraten en -stemmen over een plan waar hun energiecoöperatie onderdeel van is?
Sinds 2020 werkt ECN aan een grootschaliger zonnepark. Samen met de gemeente en drie projectontwikkelaars is hiervoor een geschikte locatie gevonden bij Zuidvelde op grote afstand van woningen in een gebied zonder bijzondere natuurwaarde. Van de 120 hectare zullen ruim 60 hectare met zonnepanelen worden belegd. Het zonnepark wordt landschappelijk goed ingepast met veel ruimte voor natuur en ecologie. De biodiversiteit in het gebied gaat daarmee zelfs omhoog. Het park krijgt een brede, groene afscheiding langs de randen. Zo zijn de panelen vanuit de omgeving niet zichtbaar. Bovendien worden de projectontwikkelaars door de gemeente Noordenveld gehouden aan de afspraak om ervoor te zorgen dat 50% in eigendom van lokale partijen valt. Hierdoor zal ook de helft van de opbrengsten ten goede komen van lokale partijen. Twee van de drie projectontwikkelaars hebben hiervoor inmiddels de samenwerking met de lokale ECN aangegrepen.
Partijdigheid?
De ontwikkelaars moesten aantonen dat zij voldoen aan belangrijke voorwaarden ten aanzien van stikstofuitstoot, 50%-lokaal eigenaarschap en ruimtelijke ordening, voordat de gemeente definitief haar ‘Verklaring van geen bedenkingen’ kon afgeven. Zo ver is het helaas nog niet gekomen. De voorzitter van de gemeenteraad heeft aan de burgemeester vragen gesteld over mogelijke belangenverstrengeling bij gemeenteraadsleden en collegeleden die ook lid waren van de lokale ECN. Omdat de energiecoöperatie belanghebbende is en enkele raadsleden lid zijn van de coöperatie of stroom krijgen via de coöperatie, moet er eerst een toets worden uitgevoerd die uitsluit dat er sprake is van partijdigheid.
Onderzoek
De vraag of er sprake kan zijn van belangenverstrengeling, wordt momenteel getoetst in een extern onderzoek. In afwachting van de uitkomsten van dit onderzoek, hebben de raads- en collegeleden die lid waren van ECN inmiddels hun lidmaatschap opgezegd of opgeschort (maar zijn lid gebleven van de koepelorganisatie Energie Van Ons). Naast twee andere leden van de DUO-fractie was Bertus Jan Epema één van de raadsleden die ook lid was van ECN. Op RTV Drenthe zei hij: ‘In het kader van practice what you preach ben ik lid. Ik vind dat ECN goed werk levert in het helpen van Noordenvelders met de energietransitie, dus ik ben zelf ook lid.’
Dat lidmaatschap kan nu dus een probleem worden. ‘In de statuten van ECN staat dat leden beslissingen mogen nemen over wat er met het geld van de coöperatie moet gebeuren als zij aan het eind van het jaar een positief saldo hebben’, schetst Epema. ‘Dat zou kunnen betekenen dat we als leden ervoor kiezen de prijs voor de energie te verlagen. Daar heb je als lid dan een financieel voordeel van en dat kan uitgelegd worden als belangenverstrengeling.’
Energiecoöperatie Noordenveld
Een energiecoöperatie is een vereniging van mensen die zich samen inzetten voor duurzame energie en energiebesparing. ECN heeft als doel het produceren van groene stroom in, door en van Noordenveld. Zij willen de voordelen van groene stroom beschikbaar maken voor alle inwoners van Noordenveld. Via energieleverancier Energie van Ons levert ECN eigen energie aan leden. De leden besluiten samen over de koers en activiteiten van de coöperatie.
Samenwerking
Aangezien de doelstellingen van ECN aansluiten bij die van de gemeente Noordenveld, maar ook bij bijvoorbeeld het Klimaatakkoord en bij regionale en provinciale doelen, is ECN in de afgelopen jaren een belangrijke partner geworden van de gemeente op het gebied van verduurzaming. Er is invulling gegeven aan de wens van ‘meer zon op het dak’, er is meegedacht en meegewerkt aan de projecten ‘Duurzame wijk vernieuwing’ en ECN levert bijvoorbeeld vrijwilligers die warmtescans kunnen uitvoeren bij inwoners om zo vast te stellen hoe inwoners hun huis het best zouden kunnen laten isoleren.
Meerdere raads- en collegeleden waren om deze reden lid van ECN. Zij ondersteunen de doelstellingen van ECN en zien het belang van een sterke lokale energiecoöperatie.
Energiearmoede
Uiteindelijk kan de inzet van de energiecoöperatie, bijvoorbeeld door deelname aan projecten zoals zonnepark Zuidvelde, het mogelijk maken dat goedkopere groene stroom wordt geleverd aan de deelnemers van de coöperatie. Op die manier kan lokaal worden geprofiteerd van de opbrengsten van een zonnepark. De leden van ECN kunnen beslissen of opbrengsten via lagere energiekosten bij de leden terechtkomen, of ten goede komt aan andere duurzame initiatieven. Zo hebben de leden van ECN onlangs besloten een bijdrage te doen van € 50.000 aan de gemeentelijke aanpak van energiearmoede.
Verklaring
In een gezamenlijk verklaring gaven de betrokkenen van onze DUOfractie, Gemeentebelangen en VVD vorige week aan: ‘Dat leden van gemeenteraad en college door hun lidmaatschap van ECN op deze manier ook persoonlijk kunnen profiteren van de opbrengsten van een zonnepark in Noordenveld, is voor hen geen reden geweest om lid te worden van ECN en heeft geen invloed gehad op de besluitvorming tot nu toe. Het gaat hen er juist om dat iedereen in Noordenveld kan profiteren van lokale energie-initiatieven.’ (websites van Gemeentebelangen, GroenLinks en PvdA Noordenveld).
Bertus Jan Epema verklaarde de uitkomsten van het onderzoek met vertrouwen tegemoet te zien. Het onderzoek heeft inmiddels uitgewezen dat er geen sprake is van ongewenste of onwettige belangenverstrengeling. Deze tegenslag heeft daarmee geen grote vertraging opgeleverd. Achteraf blijkt het dus een storm in een glas water te zijn geweest.
